Wieczorem 17 stycznia 1945 roku rozpoczęła się ewakuacja kompleksu obozów KL Auschwitz. 67 012 więźniarek i więźniów stanęło do ostatniego apelu wieczornego. Rozpoczął się Marsz Śmierci. SS-mani różnymi drogami pędzili ofiary pieszo w kierunku Gliwic i Wodzisławia. Stamtąd więźniarki i więźniowie byli wywożeni pociągami do obozów koncentracyjnych w głąb Rzeszy.
Od 17 do 21 stycznia główną drogą przez Brzeszcze przeszło około 25 tysięcy więźniów. Wielu zginęło z wycieczenia bądź od kul SS-manów. 19 stycznia niemiecki burmistrz Brzeszcz nakazał mieszkańcom pochowanie zwłok leżących na trasie ewakuacji od Rajska przez Brzeszcze aż po Jawiszowice. Zbiorowa mogiła na brzeszczańskim cmentarzu stała się miejscem pochówku osiemnastu kobiet i mężczyzn. Upamiętnienie wydarzeń sprzed 76 lat przygotowała Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau.
Hołd ofiarom Marszu Śmierci oddali 19 stycznia wójt Mirosław Smolarek, przewodnicząca Rady Gminy Bernardyna Bryzek i zastępca wójta Halina Musiał.
