Jej centrum stanowi diorama - wóz, na którym ułożony jest dobytek przesiedleńców. Jak objaśniła Agnieszka Molenda prezes Fundacji Pobliskie Miejsca Pamięci, która jest współorganizatorem wystawy, oryginalne meble należały do nieżyjącego już Władysława Wójcika z Brzezinki. Przetrwały z nim całą wojenną tułaczkę. Właściciel skrupulatnie i przezornie wszystkie je odręcznie opisał swoim przedwojennym adresem w Brzezince. Na doklejanych kartkach dodał już po niemiecku adres wysiedlenia, aby w trakcie transportu nic mu nie zaginęło. Jako kolejarz, czyli pracownik przydatny dla Trzeciej Rzeszy, nie został wywieziony do Generalnego Gubernatorstwa, tylko do Oświęcimia. Jego dom został wyburzony w 1941 roku.
Na wystawie można też przeczytać relacje wysiedlonych i zobaczyć kwestionariusze szkód wojennych wypełnione przez nich po wojnie.
Imprezę uświetnił program artystyczny w wykonaniu młodzieży ze Szkoły Podstawowej w Brzezince z gościnnym udziałem Beaty Mańkowskiej, zakończony pieśnią napisaną specjalnie na tę uroczystość przez Michała Buska, instruktora OKSiR-u.
Mirosław Smolarek, Zastępca Wójta Gminy Oświęcim, witając gości, mówił o wypędzonych, którzy "odbudowali swoje domostwa, zamieszkali tutaj, wybaczyli, lecz nie zapomnieli o tej tragedii, która tutaj się wydarzyła" i apelował o pamięć o ludzkich dramatach. Iwona Gibas, Wiceprzewodnicząca Rady Powiatu w Oświęcimiu i zarazem Dyrektor Biura Poselskiego Beaty Szydło, odczytała list od pani premier. Ostatnim akcentem piątkowych obchodów rocznicy było złożenie kwiatów pod pomnikiem wypędzonych, zlokalizowanym przed Bramą Śmierci.
Józef Kozioł, świadek i uczestnik historii, dziś Przewodniczący Stowarzyszenia Poszkodowanych przez III Rzeszę, tak wspomina swój powrót: "W czterdziestym piątym roku, kiedy ja tu przyjechałem do Brzezinki i zobaczyłem, czarna rozpacz mnie wzięła. Zrównane wszystko. Wszystkie budynki, które były wybudowane kiedyś, zostały wyrównane. Zobaczyliśmy tylko obozowe baraki."
Wystawa "Dom Utracony" poświęcona 75 rocznicy wysiedleń mieszkańców Brzezinki i okolicznych miejscowości związanych z rozbudową KL Auschwitz Birkenau
Organizatorzy:
- Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz - Birkenau
- Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacji Gminy Oświęcim
- Gmina Oświęcim
Partnerzy:
- Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Bielsku-Białej
- Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau
Patronat:
- Starosta Powiatu Oświęcimskiego
- Wójt Gminy Oświęcim
- Burmistrz Brzeszcz
Wystawa czynna codziennie w godz. 10.00 - 17.00 do 15.05.2016