Kapliczki, krzyże i przydrożne figurki wotywne są charakterystyczne dla krajobrazu kulturowego naszej oświęcimskiej ziemi. Fundowano je z potrzeby serca, wiele z nich powstało jako wota w intencji ocalenia od wojny, zarazy czy w podzięce za wysłuchane modlitwy ...
Kapliczki, krzyże i przydrożne figurki wotywne są charakterystyczne dla krajobrazu kulturowego naszej oświęcimskiej ziemi. Fundowano je z potrzeby serca, wiele z nich powstało jako wota w intencji ocalenia od wojny, zarazy czy w podzięce za wysłuchane modlitwy. 6 listopada w Domu Ludowym w Babicach odbył się wernisaż fotografii Stanisława Krzemienia z Włosienicy, autora wydanego niedawno albumu „Obiekty sakralne ziemi oświęcimskiej”.
O oprawę muzyczną podczas otwarcia ekspozycji zadbał skrzypek Mirosław Kramarczyk, który akompaniował Sylwii Sztelidze z OKSiR-u do „Modlitwy”, której słowa napisał Bogdan Loebl, a muzykę skomponował sam Tadeusz Nalepa.
Przybyłych na to wydarzenie gości powitała Jadwiga Szczerbowska, dyrektor Ośrodka Kultury, Sportu i Rekreacji Gminy Oświęcim. W imieniu Wójt Gminy Oświęcim Małgorzaty Grzywy, która objęła honorowy patronat nad wystawą, głos zabrała zastępca wójta, Agata Wiśniowska. W kilku zdaniach podziękowała autorowi i OKSiR-owi za przygotowanie ekspozycji.
– Przygotowaliśmy dla Państwa ekspozycję ze zdjęciami krzyży, kaplic, przydrożnych kapliczek oraz kościołów z wszystkich miejscowości naszej małej ojczyzny, ziemi oświęcimskiej. Naszym zamiarem było pokazanie fotografii szerszej publiczności, dlatego też wystawa ta ma charakter wystawy podróżującej – tłumaczyła podczas wernisażu w Babicach komisarz wystawy Barbara Kuźniar-Cudzich.
– Wystawa ta jest nie tylko cyklem fotografii rejestrującym architekturę sakralną naszej gminy, ale przede wszystkim podróżą w przeszłość, spotkaniem z historią, ponieważ każdy krzyż i każda kapliczka to zapis z historii wsi, zapis z historii naszych rodzin, sąsiadów – podkreśliła Barbara Kuźniar-Cudzich. – Obiekty te powstawały z potrzeby serca lub jako wota dziękczynne. Należą do naszego dziedzictwa kulturowego, były świadkami przeszłości – dodała pani komisarz.
Następnie głos wziął autor prezentowanych na wystawie fotografii, Stanisław Krzemień.
– Kapliczki są nieodłącznym elementem krajobrazu. Tradycja budowania kapliczek jest nadal żywa, wznoszone są kolejne obiekty małej architektury sakralnej. Warto sobie uzmysłowić, że na ziemi oświęcimskiej już w XXI wieku, do bieżącego roku powstało 17 nowych obiektów małej architektury sakralnej, a zlikwidowany został tylko jeden obiekt – podsumował pan Stanisław.
Większość kapliczek i obiektów sakralnych na terenie Miasta i Gminy Oświęcim pochodzi z przełomu XIX i XX wieku. Świadczą o tym zarówno umieszczone na nich daty, jaki i typowy dla ówczesnego budownictwa sakralnego styl.
– Są one wspaniałym, milczącym świadectwem bogactwa kultury ludowej ziemi oświęcimskiej. Znamy fundatorów wielu z tych kapliczek, natomiast przeważnie nie znamy nazwisk ich twórców. Jedynie po detalach możemy rozpoznać, że niektóre z nich musiał stworzyć ten sam artysta. Tak jest choćby w przypadku trzech, niemal identycznych, kapliczek w Porębie Wielkiej – podkreślił Stanisław Krzemień.
Autor wystawy ze smutkiem stwierdzi, iż współczesna kultura polska gubi pierwotne sensy i specyficzne treści nadawane przydrożnym obiektom sakralnym.
– Powinniśmy chronić i otaczać opieką te obiekty, świadków przeszłości i minionej kultury. Nie usuwajmy ich z krajobrazu, nie modernizujmy bezmyślnie ich oryginalnych form – zaapelował Stanisław Krzemień. – Stanowią one bowiem wspólne dziedzictwo kulturowe mieszkańców ziemi oświęcimskiej. Opieka nad kapliczkami dowodzi naszego szacunku dla historii tej ziemi, oraz rosnącej świadomości naszego miejsca w tym wyjątkowym regionie współczesnej Polski – dodał autor zdjęć.
Fotografie zostały wywołane w gościnnych progach oświęcimskiej pracowni fotograficznej „Foto Studio KAMA” Krzysztofa Walusa.
Zwieńczeniem wystawy jest wydany przez Stanisława Krzemienia album „Obiekty sakralne ziemi oświęcimskiej”. W tej wyjątkowej publikacji uwzględniono wszystkie, 163 obiekty sakralne przydrożne, z których 67 znajduje się na terenie miasta, a reszta na terenie naszej gminy.
Tę bardzo ciekawą pozycję od niedawna można nabyć w księgarni przy ul. Śniadeckiego (naprzeciw Oświęcimskiego Centrum Kultury), w wielu punktach na terenie gminy Oświęcim oraz u samego autora.
Ekspozycję w Domu Ludowym w Babicach można oglądać do 14 listopada. Następnie, od 16 do 24 listopada, zagości ona w kościele pw. św. Wawrzyńca w Grojcu. Kolejnym miejscem wystawy będzie budynek Ochotniczej Straży Pożarnej we Włosienicy. Ekspozycja w tym miejscu będzie czynna od 25 listopada do 1 grudnia.
