Przemysłowy kombinat zła

IG Farben Werk Auschwitz – to tytuł wystawy otwartej w Centrum Obsługi Turystów w Brzezince. Jednym z wyjątkowych eksponatów prezentowanych na ekspozycji jest oryginalny fragment baraku-umywalni z obozu KL Auschwitz III – Monowitz.  Autorem scenariusza i realizatorem tej poruszającej wystawy jest ...


IG Farben Werk Auschwitz – to tytuł wystawy otwartej w Centrum Obsługi Turystów w Brzezince. Jednym z wyjątkowych eksponatów prezentowanych na ekspozycji jest oryginalny fragment baraku-umywalni z obozu KL Auschwitz III – Monowitz.  Autorem scenariusza i realizatorem tej poruszającej wystawy jest Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau z siedzibą w Brzeszczach.

– Misją powołanej przed dwoma laty fundacji jest ratowanie rzeczy, przedmiotów oraz artefaktów będących obecnie w rękach osób prywatnych, a związanych z byłym niemieckim nazistowskim obozem koncentracyjnym i zagłady Auschwitz-Birkenau, oraz z jego podobozami – przybliża prezes Agnieszka Molenda.

Otwarta 15 listopada w COT w Brzezince wystawa składa się z kilku paneli tematycznych, tj.: KL Auschwitz III Monowitz „Buna” / IG Farben Werk Auschwitz / Obozy powstałe przy IG Farben / IG Farben – medycyna / IG Farben – chemia / IG Farben – reklama / IG Farben Werk Auschwitz 1945 – czas po wyzwoleniu/, stanowiących spójne i kompleksowe przedstawienie powstania, historii, jak i funkcjonowania w okresie okupacyjnym fabryki IG Farben Werk Auschwitz, na terenie dzisiejszych Monowic. 
   
Po wkroczeniu wojsk niemieckich i zajęciu Polski, dla I.G. Farbenindustrie AG, firmy z siedzibą we Frankfurcie nad Menem, największego koncernu chemicznego w przedwojennej Europie, otworzyły się nowe horyzonty i możliwości.

– W listopadzie 1940 r. ten niemiecki koncern podjął decyzję o budowie nowego zakładu  produkującego benzynę i kauczuk syntetyczny. Spośród kilku rozpatrywanych lokalizacji wybrano  ostatecznie teren położony pomiędzy wschodnią częścią Oświęcimia a wsiami Dwory i Monowice – przypomina Agnieszka Molenda.

Decyzję uzasadniono korzystnymi warunkami geologicznymi, dostępnością do linii kolejowych, źródeł zaopatrzenia w wodę oraz złóż surowców. W połowie kwietnia 1941 r.  rozpoczęła się budowa zakładu, który oficjalnie nazwano IG Farben Werk Auschwitz.

Ekspozycję tworzą oryginalne artefakty (przedmioty, dokumenty) związane z funkcjonowaniem fabryki IG Farben Werk Auschwitz, jak również obozem KL Auschwitz III - Monowitz, stalagiem VIII B dla jeńców brytyjskich i  pozostałymi obozami pracy przymusowej funkcjonującymi wokół  terenu  kombinatu.

– Jednym z wyjątkowych eksponatów prezentowanych na wystawie jest oryginalny fragment baraku-umywalni z obozu KL Auschwitz III – Monowitz, wewnątrz którego zachowały się oryginalne niemieckie napisy i hasła. Barak ten (umywalnię) opisuje  w swojej książce pt. „Czy to jest człowiek” sam Primo Levi – pisarz, inżynier chemii i były więzień obozu KL Monowitz o numerze 174517, co potwierdza wyjątkowość tego obiektu – podkreśla Agnieszka Molenda.

Do dziś z opisanych przez autora książki napisów i rysunków zachował się napis „So wirst du rein”  na drewnianym  panelu ściany bocznej  baraku, który teraz jest prezentowany na wystawie w Brzezince.
   
Co niezwykle istotne, wystawa porusza również zagadnienia związane z wywłaszczeniami oraz wysiedleniami miejscowej ludności, które były nieodzownym elementem towarzyszącym  budowie i rozwojowi kompleksu KL Auschwitz, a także powstaniem samej fabryki IG Farben w Oświęcimiu.

– Współpracujemy z fundacją odkąd zostałem wójtem. Efektem tej współpracy jest m.in. wystawa w Brzezince. Niebawem fundacja zorganizuje również ekspozycję, która opowie o wysiedleniach mieszkańców Brzezinki, Pław i Harmęż. Gorąco zachęcam do zapoznania się zarówno z tą wystawą, jak i całym spektrum działalności Fundacji Pobliskie Miejsca Pamięci – mówi wójt Albert Bartosz.

Wystawa w Centrum Obsługi Turystów w Brzezince prowadzonym przez Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacji Gminy Oświęcim czynna jest codziennie w godz. 9 - 17 (wejście od tyłu budynku).

– Składamy  podziękowania dla  wójta Gminy Oświęcim Alberta Bartosza za podjęcie z naszą fundacją współpracy oraz okazane zaufanie – podkreśla Agnieszka Molenda, prezes Fundacji Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau

Więcej informacji o fundacji na stronie www.auschwitz-podobozy.org

GALERIA