77 lat temu - rozpoczęła się ewakuacja więźniów i więźniarek kompleksu obozów KL Auschwitz-Birkenau. 67012 więźniów stanęło do wieczornego apelu 17 stycznia 1945 r. To był początek Marszu Śmierci – tragicznego, dla wielu więźniów ostatniego epizodu w historii niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady Auschwitz-Birkenau.
SS-mani pędzili swoje ofiary pieszo w kierunku Gliwic i Wodzisławia. Stamtąd więźniarki i więźniowie byli wywożeni pociągami do obozów koncentracyjnych w głąb Rzeszy. W połowie stycznia 1945 roku główną drogą przez Brzeszcze przeszło około 25 tysięcy więźniów. Wielu z nich nie wytrzymało tej długiej i morderczej pieszej trasy. Zginęli z wycieńczenia bądź od kul SS-manów.
19 stycznia 1945 roku niemiecki burmistrz Brzeszcz, nakazał mieszkańcom pochowanie zwłok zmarłych więźniów leżących na trasie ewakuacji. Od Rajska, przez Brzeszcze, aż po Jawiszowice zebrali 18 ciał kobiet i mężczyzn. Miejscem pochówku stał się cmentarz w Brzeszczach.
Upamiętnienie tych wydarzeń przygotowała Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau. 19 stycznia rano zastępca wójta Halina Musiał i wiceprzewodniczący Rady Gminy Oświęcim Jacek Mydlarz złożyli kwiaty na pierwszej zbiorowej mogile ofiar Marszu Śmierci.
